Araçların sürüş güvenliği açısından en önemli bölümü fren mekanizmasıdır. Bu noktada araçlarda yer alan fren disklerinin hayati bir öneme sahip olduğunu söylemek mümkün. Fren diski bakımlarının düzenli olarak yaptırılması araç ve sürücü güvenliği için önemlidir. Bu aksam aracın yavaşlaması ve durması için kullanılan sistemin bir parçasıdır. Tekerleklerin göbeğiyle dönen disk, sürücülerin fren pedalına basmasıyla beraber sıkışır. Bunun sonucunda da aracın yavaşlaması ve durması sağlanır. Fren diski, yavaşlama için ihtiyaç duyulan sürtünmenin oluştuğu yüzey olarak da tanımlanır. Bu yazımızda, fren diskine dair kritik detayları birlikte öğreneceğiz.
Fren Diski Ne İşe Yarar?
Fren diski, fren balatarındaki kinetik enerjiyi ısıya dönüştürerek aracın yavaşlamasını amaçlar. Aracın frenleme mekanizmasında son derece kritik bir rol üstlenen diskler, balataların sıkıştırılmasıyla beraber aracın durmasını sağlar. Çoğunlukla sağlam malzemelerden üretilen fren diski son derece dayanıklı bir yapıya sahiptir. Fren diskinin birden fazla işlevi bulunur. Frenleme sırasında yüksek sıcaklıklarda bir ısı ortaya çıkar. Fren diski ortaya çıkan ısıyı dağıtarak fren balatalarının hasar görmesini engeller. Aynı zamanda fren diski olası aşınmalara karşı daha güçlü bir performans yaratır. Ek olarak fren diskinin daha sessiz çalıştığını söylemek de mümkün. Geleneksel fren balatalarıyla kıyaslandığında fren diski daha gürültüsüz bir mekanizmadır. Eğer frenleme sistemlerindeki diğer parçalar hakkında bilgi almak isterseniz ASR sistemi hakkındaki yazımızı okuyabilirsiniz.
Fren Diskinin Bittiği Nasıl Anlaşılır?
Fren disk ömrü, sürüş koşullarına ve kullanım tarzına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Aynı zamanda fren balatalarına göre daha uzun ömürlü olan frenk diskleri, çevresel faktörlerden etkilenerek aşınabilir. Normal kullanım koşulları göz önüne alındığında fren diskleri 60 ila 80 bin kilometre arasında bir ömre sahiptir. Disk ömrünün bittiği birçok şekilde anlaşılabilir. Örneğin, frenleme sırasında normale göre çok daha fazla ses duyulması fren diskinde arıza olduğunun ilk işaretlerinden biridir. Fren disklerinden ses gelmesi diskte bir eğilmenin olduğunun belirtisi olabilir. Bunun sonucunda ortaya gıcırtı ve ıslık gibi benzeri sesler duyulur. Ek olarak araç tekerleklerinden gelen titreşimler de fren diskinde bir arıza olduğunun habercisidir. Fren diskinin paslanması ve aşınması ileri düzeyde olduğunda fren esnasında titreşimler olabilir. Fren disklerinin hasarlı olduğu durumlarda fren pedalına her basıldığında bu titreşim hissedilir. Bunun sebebiyse diskle fren pedalı arasında tam temasın bulunmamasıdır. Fren disk yanmasının yaşandığı durumlarda uzun durma mesafeleri olur. Araç, eskisine kıyasla daha geç duruyorsa bu durum disklerin değişme zamanının geldiğinin belirtisidir.
Fren Diskinin Ömrünü Azaltan Faktörler
Fren diski, son derece dirençli bir parça olsa da zamanla aşındığı durumlar görülebiliyor. Fren disk ömrünü bitiren birden fazla etken bulunuyor. Sık sık frenleme yapılan sürüşlerde fren diskinde arıza oranı artıyor. Örneğin şehir içinde veya engebeli bir arazide sürüş yapmak çoğu zaman fazla frenlemeye neden oluyor. Sık sık frenleme yapılan bu sürüş tarzları, fren disklerinin hızlı aşınmasına yol açabiliyor. Ağır yük taşıyan araçların da fren disk ömrünün kısaldığı görülüyor. Ağırlığı artan araçlarda fren disklerine daha çok yük biniyor ve böylelikle arızaları artıyor. Bununla birlikte agresif sürüş teknikleri de fren disklerine zarar veriyor. Ani frenleme yapmak, fren diskleri yüzeyindeki aşınma hızını artırıyor ve fren disk ısınması meydana geliyor.
Fren Diski Nasıl Değiştirilir?
Fren diskinin değiştirilmesinde kesinlikle profesyonel hizmet alınmalıdır. Araçta bulunan fren diskinin uzmanlar tarafından kontrolünün sağlanıp tamir edilmesi doğru olur. Bu süreçte öncelikli olarak jantlarda yer alan bijonlar gevşetilmelidir. Daha sonra araç kriko yardımıyla kaldırılmalıdır. Ardından fren balataları ile disk arasındaki bağlantılı sökülmelidir. Daha sonra fren diski yerinden çıkar. Sonrasında tamir edilen disk veya yeni fren diski tekrar monte edilir. Son olarak sıraladığımız işlemler ters yönde tekrarlandığında disk değişimi tamamlanmış olur.
Yeni bir araç almayı düşünüyorsanız Carvak‘taki geniş ikinci el araç seçeneklerini keşfedin.