Arabalarda en sık değiştirilen 5 parçadan biri de fren balatalarıdır. Birçok sürücü bu işlem için servise gitse de aslında yaklaşık 1 saat gibi bir sürede kendiniz de yapabileceğiniz bir işlemdir; yeter ki fren balatası değişimi yaparken dikkat etmeniz gerekenleri bilin. Araba.com olarak sizler için, fren balatası değişim aşamaları ve dikkat etmeniz gereken püf noktaları derledik bile! Gelin birlikte inceleyelim.
Fren Balatasının Değişmesi Gerektiği Nasıl Anlaşılır?
Eğer aşağıdaki sorunlardan herhangi birini yaşıyorsanız, fren balatanızın değişmesi gerekebilir.
- Frene bastığınızda ses geliyorsa
Eğer frene bastığınızda ötme sesine benzer metalik bir ses duyuyorsanız, kaynağı muhtemelen fren balatalarınızdır. Fren balatası inceldiğinde sürücünün haberdar olması için tasarlanan bu metal parça, fren balatalarınızda pas olduğunun da habercisidir.
Ancak duyduğunuz ses metalik ötme sesi değil de gıcırtıya benzeyen (kapı sesi gibi) bir ses ise sorun fren diskleri ve kaliperlerinin birbirine sürtünmesi olabilir. Bu durumda, fren balatalarını değiştirmeniz sorunun çözülmesi için yeterli olmayacaktır.
- Fren pedalında boşluk varsa
Frene bastığınızda frenin olması gerektiğinden daha yumuşak olduğunu hissediyorsanız ya da fren refleksleri yavaşlamışsa da fren balatalarının değişme zamanı gelmiş demektir.
- Fren hidrolik yağı deposundaki yağ azalmışsa
Fren balatalarının değişme zamanının gelip gelmediğini anlamanın en iyi yollarından biri fren hidrolik yağ deposunu kontrol etmektir. Eğer yağ azalmışsa muhtemelen balatalar tükenmek üzeredir. Balata değişimi yapmanıza rağmen; aynı durum devam ediyorsa fren hortumlarında kaçak olabilir.
- Fren balataları incelmişse
Fren balatası değişimine ihtiyacınız olup olmadığını anlamanın en iyi yolu ise tabii ki balataları kontrol etmek! Eğer balatalar 3 mm kadar incelmişse, değişim vakti gelmiş demektir. Bu kontrol işlemi esnasında fren balatalarını karşılaştırmanızı da tavsiye ederiz.
Fren Balatası Kaç Km’de Bir Değişmeli?
Öncelikle her km bakımınızda fren balatalarınıza da mutlaka baktırmanız gereklidir. Fren balatası değişim zamanı ise ortalama olarak 40-45 bin kilometredir. Ancak, kullanım alışkanlıklarınız nedeniyle balata ömrünün kısalması da olasıdır. Örneğin, sürekli yağış alan bir bölgede araç kullanıyorsanız, fren balatalarınızda paslanma olma ihtimali yüksektir ve balata değişimini daha erken yapmanız gerekir. Ayrıca, araçla sık sık yük taşımak da balata ömrünü kısaltır.
Fren Balatası Değişimi
Fren balatası değişimi ilk bakışta size biraz karışık gelebilir; ancak, aşağıdaki adımları izleyerek yaklaşık 1 saatte değişimi kendiniz yapabileceğinize ve sonraki balata değişiminde rehbere bile gerek duymayacağınıza eminiz.
İhtiyacınız Olan Malzemeler:
- Yeni fren balatası
- Kriko
- El mengenesi
- Lokma
- Lokma kolu
- Zımpara
- Gres yağı
1. Adım: Güvenlik önlemlerini alın.
Öncelikle aracınızı düz bir zemine park etmeli ve otomatik vites ise park moduna, manuel ise vitese geçirmelisiniz. Düz bir zeminde olsa dahi kayma ihtimali olabilir. Bunu engellemek için ise aracın yerde kalacak olan tekerlerinin önüne birer kalas / taş koyabilirsiniz.
2. Adım: Aracınızı kriko yardımıyla kaldırın.
DİKKAT: Bu aşamanın en önemli kısmı krikoyu doğru yerleştirmek! Krikoyu yerleştirirken yere dik olmasına ve aracın metal kısmına değmesine dikkat etmelisiniz. (Aracınızda kriko yerleştirmeniz gereken noktalar işaretlenmişse onları da kullanabilirsiniz.) Aksi takdirde, aracı kaldırmaya başladığınızda gövdenin altındaki plastik kısımda çatlama ya da kırılmalar olabilir.
3. Adım: Tekerlekleri çıkarın.
Eğer daha önce araç lastiği değiştirmediyseniz, tekerleği nasıl çıkaracağınız konusunda Araç Lastiği Değiştirme Rehberi‘mizden yardım alabilirsiniz.
4. Adım: Balatalara bağlanan cıvataları sökün.
Balatalara bağlı olan iki cıvata bulunmaktadır; bu cıvataları lokma ve lokma kolu yardımıyla çıkarabilirsiniz. Bu aşamada tek dikkat etmeniz gereken kaliperlerin sabit olduğundan emin olmak. Siz cıvataları sökerken kaliperlerin gevşemesini önlemek için halat kullanarak sabitlemenizi tavsiye ederiz.
5. Adım: Yıpranmış balatayı çıkarın.
Bu işlem için herhangi bir alet kullanmanıza gerek yok. Tek yapmanız gereken fren kaliperinin içindeki yıpranmış balatayı elinizle çıkarmak.
6. Adım: Kaliperi temizleyin.
Balatayı çıkardığınıza göre sıra temizlikte! Kaliperde biriken toz, pas gibi pisliklerden kurtulmak için balatanın kalipere oturduğu yerleri zımparalamanız gerekli. Balata yuvalarını ne kadar iyi temizlerseniz, bir sonraki balatınızın ömrü de o kadar uzun olacaktır.
7. Adım: Parçaları yağlamayı ihmal etmeyin.
Yağlamanız gereken parçalar kaliper pimi, disk balatalarının kaliper üzerine oturduğu yerler ve disk balatalarının arkasıdır. Ancak, bu işlemleri yaparken yağın, fren disk aynaya temas etmemesi gerekir. Aksi takdirde, frenleriniz büyük ihtimalle tutmaz.
8. Adım: Yeni fren balatasını takın.
Balatayı yuvasına yerleştirdikten sonra, kaliper cıvatalarını sıkmalısınız. Ancak DİKKAT: Kaliper cıvatalarının sıkı olması çok önemli! Aksi takdirde, sürüş esnasında sarsıntı, titreşim gibi nedenlerle gevşeyebilir. Gevşemesini engellemek için el mengenesi yardımıyla fren pistonunu kaliperin yeni fren balatasıyla birleşmesinin kolay olduğu noktaya kadar sıkmalısınız. Ayrıca, orta mukavemetli cıvata sabitleyiciniz varsa onu da kullanabilirsiniz.
9. Adım: Son kontrolleri yapın ve tekerlerinizi takın.
Fren basıncının doğru olduğundan emin olmak için fren pedalına birkaç kez basın ve kontrol edin. Eğer basınçta bir sorun yoksa tekerinizi yerine takabilir ve balata değiştirme işlemini bitirebilirsiniz. Ellerinize sağlık!
Fren balatasının nasıl değiştirileceğini öğrendiğinize göre şimdi sıra yeni fren balatalarının ömrünün uzun olması için neler yapabileceğinize geldi.
Balataların Ömrünü Uzatmak İçin
- Öncelikle, her zaman OEM kodlu fren balatası kullanın. Bu ürünler fiyat olarak daha yüksek olsa da kullanım ömrü daha uzundur.
- Ön takım parçalarını düzenli aralıklarla kontrol etmeyi / ettirmeyi ihmal etmeyin. Kaliperde sürtünme, paslanma var mı, gibi kontroller balataların tükenmemesi için önemlidir.
- Ani fren yapmaktan kaçının! Bir diğer deyişle takip mesafesine uyun.
- Aracınıza kapasitesinden fazla ağırlık yüklemeyin. Aracın iç hacminin yeterli olması, her zaman ağır yükleri taşıyabileceğiniz anlamına gelmez. Araca kapasitesi üzerinde yükleme yapmak, uzun vadede yalnızca balataları değil; diğer aksamları da olumsuz etkiler.
- Sık sık dur-kalk yapmaktan kaçının. Yoğun şehir içi trafiğinde dur-kalk yapmamak mümkün olmasa da balatalarınızın ömrünü kısalttığı gerçeğini unutmamak gerekir.
- Motor frenini kullanın.
- Su birikintilerinden kaçının. Yağışlı havalarda araç kullanmamak gibi bir seçeneğiniz tabii ki yok; ancak, en azından su birikintilerinden kaçınarak paslanma ihtimalini azaltabilirsiniz.
Araç bakımı konusunda sizler için hazırladığımız diğer ipuçlarına ulaşmak için Sürücü Rehberi‘mizi de ziyaret edebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Fren balataları kullanım alışkanlıklarınız ve çevresel faktörler nedeniyle zamanla aşınır. Ancak, fren yaptığınızd aöne daha fazla ağırlık aktarıldığı için ön fren balatalarının daha hızlı aşınması normaldir.
İdeal olarak her 40 bin km’de bir fren balatalarınızı değiştirmeniz önerilir. Ancak, eğer bol yağışlı bir bölgede araç kullanıyor ya da ağır yükler taşıyorsanız, fren balatalarınızın ömrü daha kısa olacaktır.
Hayır. Fren balatalarını zamanında değiştirmediğinizde kısa vadede fren mesafisi artar; uzun vadede ise fren diskine yeterli baskı yapılamaz ve frenler tutmamaya başlar.