Araç Vergileri Nelerdir ve Ne Zaman Ödenir?

Araba almanın hayaline bile vergiler dahil! Üstelik yalnızca araba almanın değil, araç sahibi olmanın da vergi mükellefiyeti var. Peki, araç vergileri nelerdir ve bu vergiler ne zaman, ne kadar ödenmelidir? Sürücü Rehberi‘mizin bu yazısında araç vergileri, kapsamları ve tutarları hakkında tüm merak ettiğiniz soruların cevaplarını bulabilirsiniz.

Araç Vergileri Nelerdir?

Yeni araba sahibi olan ya da olmayı planlayan sürücülerin sıklıkla sorduğu sorulardan biri de araç vergileri. Müjdeli haber: Araç vergileri yalnızca 3 adet:

• Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV)
• Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)
• Katma Değer Vergisi (KDV)

Üstelik ÖTV (sıfır araçlardan) ve KDV yalnızca araç alırken ödenir; ancak, araç fark etmeksizin KDV her yıl ödenmesi gereken bir araç vergisidir. Formülize etmek gerekirse:

Sıfır araç alacaksanız: ÖTV + KDV’ye ek olarak her yıl MTV
2. el araç alacaksanız: KDV’ye ek olarak her yıl MTV (ÖTV yok!) ödemeniz gerekir.

Gelin bu 3 araç vergisinin de ne kadar olduğuna, nasıl hesaplandığına ve ödenme sıklığına göz atalım!

Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV)

Karayolları Trafik Kanunu kapsamında, araba sahiplerinin ödemesi zorunlu olan araç vergilerinden biri MTV’dir ve aracın trafik siciline tescil edilmesi itibariyle mükellefiyet başlar. Ancak, MTV başlangıç tarihi tescil tarihi ile bire bir aynı değildir; tam tarih olarak bir önceki MTV dönem başlangıcı kabul edilir. Yani eğer aracınızı yılın ilk 6 ayında aldıysanız, mükellefiyetiniz Ocak’ta başlamış kabul edilir; eğer aracınızı yılın son 6 ayında aldıysanız, mükellefiyetiniz Temmuz’da başlamış kabul edilir.

Bu dönemler (Ocak ve Temmuz) ayrıca, MTV ödemesinin yapılması gereken dönemlerdir; araç sahipleri MTV’yi 2 taksit halinde Ocak ve Temmuz aylarında ödemelidir.

Motorlu Taşıtlar Vergisi Nasıl Hesaplanır?

MTV, yani motorlu taşıtlar vergisi aracın silindir hacmi, yaşı ve matrahı göz önüne alınarak hesaplanır. Her yıl, bir yıl önce belirlenen değerlerin üzerine enflasyon eklenir ve o yılın MTV tutarları listesi yayınlanır. Bu nedenle, “Aracımın MTV tutarı ne kadar?” diye merak ediyorsanız aracınızın tescil tarihi, yaşı, silindir sayısı ve matrahına denk gelen güncel tutarı listelerden bulmanız gerekir. Dilerseniz MTV Nedir ve Ne Kadardır? yazımızdan tam listeye ulaşabilirsiniz.

MTV muafiyeti söz konusu olmadığı sürece, aracınızın yaşı ve durumundan bağımsız olarak bu araç vergisini ödemeniz gerekmektedir. peki, hangi araçların MTV muafiyeti vardır?

MTV Muafiyeti Olan Araçlar

Araç vergileri içinde her yıl ödenmesi nedeniyle bel büken MTV, her araç sahibi tarafından ödenmek zorunda olsa da bazı araçlar özel durumları gereğince MTV muafiyetine sahiptir. MTV ödemesi gerektirmeyen araçlar ise:

• Hurdaya çıkmış araçlar (geriye dönük borcu yoksa)
• Çekme belgeli araçlar
• Karşılıklı olması şartı ile yabancı devletlerin Türkiye’deki temsilciliklerinde görevli memurlara ait araçlar
• %90 ve üzeri engelli raporu ile alınan araçlar
• Tescil işlemi belediyeler, köy tüzel kişilikleri, sosyal güvenlik kurumları, il özel idareleri ve Türk Kızılay Derneği adına yapılmış araçlar
• Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na intikal eden ve tasfiye süreçleri devam eden bankalara ait araçlar

Eğer aracınızın bu 6 kategoriden birine girmiyorsa, MTV ödemekle mükellef sayılırsınız. Ancak, aracınızı uzun süre kullanmayacaksanız, araç ile trafiğe çıkmadığınız süre boyunca MTV’den muaf olmak için çekme belgesi alabilirsiniz. Başvurusu oldukça kolay olan ve MTV muafiyeti sağlayan çekme belgesi hakkında daha fazla bilgi için Çekme Belgesi Nedir, Nasıl Alınır? yazımızdan yardım alabilirsiniz.

Arabalarda Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)

Ülkemizde ÖTV’ye tabii tutulan ürünlerden biri de motorlu taşıtlardır. Araç sahibi olmasanız dahi arabalarda ÖTV’nin fiyat üzerinde ciddi bir etkisi olduğunu zaten biliyorsunuzdur; çünkü sıfır araçların çıplak fiyatları üzerine eklenen ÖTV, fiyatı %45 ilâ %250 arasında arttırır. Haliyle yalnızca bir kez ödenecek dahi olsa ÖTV araç almayı düşünenler için ciddi bir gider kalemidir.

Araç ÖTV Tutarı Nasıl Hesaplanır?

ÖTV tuarı aracın silindir hacmi, matrahı ve yakıt tipine göre belirlenen bir vergidir. ÖTV oranlarındaki değişiklikler Resmi Gazete’de duyurulur ve aynı gün yürürlüğe girer. 2023 yılı ÖTV oranları da, 2022 sonunda yapılan matrah düzenlemesi ile değişmiş ve tablolarda gösterilen değerler yürürlüğe girmiştir.

2023 Dizel & Benzinli Araç ÖTV Tutarları

Silindir Hacmi	ÖTV Matrahı	ÖTV Oranı (%)
1600 cm³ ve altı	184 bin liranın altında olanlar	45
1600 cm³ ve altı	184-220 bin lira aralığında olanlar	50
1600 cm³ ve altı	220-250 bin lira aralığında olanlar	60
1600 cm³ ve altı	250-280 bin lira aralığında olanlar	70
1600 cm³ ve altı	280 bin ve üzerinde olanlar	80
1600-2000 cm³ arasında	170 bin liranın altında olanlar	130
1600-2000 cm³ arasında	170 bin lira ve üzerinde olanlar	150
2000 cm³ ve üzeri	–	220

2023 Hibrit Araç ÖTV Tutarları

Silindir Hacmi	Elektrikli Motor Gücü	ÖTV Matrahı	ÖTV Oranı (%)
1600-1800 cm³ arasında	50 kW üstü	228 bin lira ve altında olanlar	45
1600-1800 cm³ arasında	50 kW üstü	228-350 bin lira aralığında olanlar	50
1600-1800 cm³ arasında	50 kW üstü	350 bin liranın üzerinde olanlar	80
2000-2500 cm³ arasında	100 kW üstü	170 bin lira ve altında olanlar	130
2000-2500 cm³ arasında	100 kW üstü	170 bin liranın üzerinde olanlar	150

Elektrikli Araçlarda ÖTV Var mı?

Evet. Tamamen elektrikli araçlar da tüm araç vergilerine tabii. Ancak, elektrikli araçların ÖTV tutarlarının fiyata oranı daha düşük olduğu için, elektrikli araçlarda ÖTV olmadığı gibi yanlış bir algı var. İşte 2023 yılı için elektrikli arabalara uygulanan ÖTV oranları!

Elektrikli Motor Gücü	ÖTV Matrahı	ÖTV Oranı (%)
160 kW ve altı	700 bin lira ve altında olanlar	10
160 kW ve altı	700 bin lira üzerinde olanlar	40
160 kW üzerinde olanlar	750 bin lira ve altında olanlar	50
160 kW üzerinde olanlar	750 bin lira üzerinde olanlar	60

Arabalarda Katma Değer Vergisi (KDV)

Araba alım satımlarında ödenmesi gereken araç vergilerinden biri de KDV, yani Katma Değer Vergisi. Geçtiğimiz yıla kadar aracı nereden ve ne amaçla aldığınız gibi durumlar KDV oranını etkilemekteydi; ancak artık tüm motosiklet ve arabalardan alınan KDV oranı %18.

KDV Nasıl Hesaplanır?

Katma Değer Vergisi (KDV) de tıpkı ÖTV gibi aracın yalnızca alım-satımında ödenen bir vergidir; farkı ise KDV’nin 2. el araçlara da uygulanmasıdır. Ayrıca ÖTV araçların çıplak fiyatları üzerine eklenirken KDV, ÖTV’li fiyat üzerinden %18 olarak hesaplanır. Örneğin, ÖTV matrahı 200.000 TL ve ÖTV oranı %50 olan bir sıfır binek otomobile alım satımda uygulanacak araç vergileri şu şekilde hesaplanır:

Araç Vergileri Ne Zaman Ödenir?

İçeriğimizin sonuna gelmişken araç vergilerinin ödeme zamanlarını da toparlamak isteriz. İşte araçlara uygulanan vergiler ve her birinin ödenmesi gereken zaman:

• ÖTV: Sıfır araç alırken,
• KDV: Sıfır ya da 2. el fark etmeksizin araç alırken.
• MTV: Her yıl 2 eşit taksit olacak şekilde Ocak ve Temmuz aylarında.

Araç alırken ya da sahibiyken bu 3 vergi dışında ödemeniz gereken herhangi bir vergi yoktur. Hayalinizdeki araca daha uygun fiyatlarla sahip olmak için Carvak avantajlarını da incelemenizi öneririz; böylece, ilk günkü gibi temiz bir 2. el araç sahibi olarak ÖTV’siz ama daha yeni bir modele sahip olabilirsiniz.

Carvak Sertifikalı 2. El Araçlar