Sisli, yağmurlu havalarda dahi cam gibi bir görüşe sahip olmak istemez miydiniz? Geleneksel Halojen farlar ile bu tabii ki mümkün değil. Ancak, şimdi sizinle tanıştıracağımız Xenon farlar ile mümkün! Kötü havalarda dahi görüşünüzün kısıtlanmadığı, keskin virajlarda sizi neler beklediğini rahatlıkla görebildiğiniz Xenon far teknolojisi ile tanışmaya hazır olun. Sürücü Rehberi‘mizin bu yazısında “Xenon far nedir, artı ve eksileri nelerdir?” sorularını yanıtlıyor ve far türlerini karşılaştırıyoruz. Hazırsanız, başlayalım!
Xenon Far Nedir?
Xenon far, özellikle lüks segment araçlarda karşımıza çıkan bir mikro deşarj lambası. Tıpkı halojen farlar gibi Xenon farlar da ismini içindeki gazdan alıyor. Geleneksel halojen farların aksine daha fazla alanı aydınlatmaları ve ekstrem hava koşullarında da net bir görüş sağlamaları, bu farlara olan ilgiyi her geçen gün arttırıyor. Ancak, performans konusunda benzer özelliklere sahip olan LED farlarla kıyaslandığında hâlâ daha az kullanılıyor. Bu durumun sebebi ise biraz Xenon farların çalışma prensibi. Gelin birlikte, önce Xenon farın nasıl çalıştığına sonra da artı eksilerine bakarak far tiplerini karşılaştıralım!
Xenon Far Nasıl Çalışır?
Xenon farlarda, yüksek basınçlı Xenon gaz tüpleri ve 2 adet elektrot bulunuyor. Bu bileşenlerin sırasıyla aşağıdaki işlemlerden geçmesiyle ampul yanıyor:
- Balasttan ampule elektrik yükü gönderiliyor ve böylece hem gaz hem de sıcaklık artıyor.
- Artan sıcaklığın da etkisiyle ampuldeki metalik tuzlar gaz hale geçiyor.
- Bu sayede, Xenon farda bulunan 2 elektrot ampule bağlanıyor.
- Elektrotlar arasında sabit bir ark oluşması için, balasttan sabit voltaj sağlanıyor.
Yukarıda sıralanan ark ve çakma işlemi sonucunda, daha az enerjiyle daha fazla ışık elde edilebiliyor.
Xenon Far ve Halojen Far Farkı Nedir?
Halojen farlar, tungsten filaman ve argon-nitrojen gazları aracılığıyla ışık elde eden bir sistem. Geleneksel araç farı dendiğinde de akla ilk gelen Halojen farlar. Aşağıdaki tabloda Xenon ve Halojen far arasındaki temel farkları görebilir ve neden Halojen farların daha fazla kullanıldığını öğrenebilirsiniz.
| Özellik | Xenon Far | Halojen Far |
| Parlaklık | 3000 lümen | 1000-1500 lümen |
| Renk Sıcaklığı | 4000-6000K | 3200-5000K |
| Isı Emisyonu | Yüksek | Yüksek |
| Kullanım Ömrü | 2000-5000 saat | 200-1000 saat |
| Maliyet | Yüksek | Düşük |
Tablodan da anlaşılacağı üzere Xenon farın artıları: Daha parlak olması (böylece daha fazla aydınlatması), sürücünün gözünü daha az yorması ve daha uzun süre kullanılabilmesi. Bu artılara ek olarak, Xenon farların daha az enerji harcaması özellikle elektrikli arabalar için de büyük bir artıya dönüşüyor.
Öte yandan, Halojen farın artıları ise: Daha az aydınlatmasına rağmen daha kontrollü bir kullanım sunması (daha az bileşene sahip olması), düşük maliyetli olması, kurulumunun kolay olması ve tepki süresinin daha kısa olması. Tepki süresinin kısalığından dolayı, bazen Xenon far olan araçlarda da kullanılıyor.
Xenon Far ve LED Farkı Nedir?
Geleneksel farların yerini alan bir diğer teknoloji de LED farlar. Tıpkı Xenon farlar gibi lüks araçlarda karşımıza çıkan LED farların kullanımı giderek yaygınlaşıyor. Peki, LED farların daha fazla kullanılma sebebi ne? Gelin birlikte inceleyelim!
| Özellik | Xenon Far | LED |
| Parlaklık | 3000 lümen | 2000 lümen ve üzeri |
| Renk Sıcaklığı | 4000-6000K | 4000-6000K |
| Isı Emisyonu | Yüksek | Düşük |
| Kullanım Ömrü | 2000-5000 saat | 5000 saat ve üzeri |
| Maliyet | Yüksek | Yüksek |
Xenon farın LED farla kıyaslandığında öne çıkan özelliği tabii ki parlaklık. Daha parlak olan Xenon farlar, LED farlara kıyasla yolu da daha fazla aydınlatıyor ve özellikle kötü havalarda sağladığı net görüş ile tercih sebebi oluyor. Ancak, ısı emisyonu daha yüksek olduğu için uzun vadede parlaklığı da daha fazla azalıyor; yani aradaki parlaklık farkı bir nevi kapanıyor.
LED farlar ise hem Xenon farlara kıyasla daha uzun ömürlü hem de parlaklık kaybı daha düşük. Bu nedenle, uzun vadede performans kaybının daha az olması LED farları öne çıkarıyor. Ayrıca, Bi-Xenon teknolojisi ile çözülen uzun tepki süresi sorunu LED farlarda yok; bu da LED farların daha güvenilir olduğu algısını destekliyor.
Xenon Far Taktırılmalı mı?
Xenon farın artı ve eksilerini, diğer yaygın far tipleri ile karşılaştırarak inceledik. Bu karşılaştırma sonucunda Xenon far taktırıp taktırmamak tabii ki sizin insiyatifinizde. Ancak, Xenon far taktıracaksanız şu maddelere dikkat etmenizi tavsiye ederiz:
- Piyasada Xenon farları taklit eden birçok ürün bulunuyor. Sırf mavimsi bir ışığa sahip diye ürünün Xenon far olduğuna inanmamalı, kesinlikle orjinal ürünler tercih etmelisiniz.
- Xenon far kurulumu daha komplike; bu nedenle, mutlaka işinin ehli birine taktırmanızı tavsiye ederiz.
- Xenon far, yalnızca ampul bölümü değiştirilerek takılmamalı, kontrol sistemleri de dahil olmak üzere tüm sistem değiştirilmeli; çünkü kontrolsüz kullanımda karşıdan gelenin görüşünü tamamen engelleyecek kadar güçlü bir parlaklık verebilir.
Bu maddelere dikkat ettiğiniz sürece her marka modele Xenon far taktırabilir ve en kapalı havalarda bile cam gibi bir görüşe sahip olabilirsiniz. Arabadaki sistemler hakkında daha fazla bilgiye ulaşmak için Araç Terimleri Sözlüğü‘müzü takip etmeyi unutmayın!
Sıkça Sorulan Sorular
Hayır. Ancak, kontrollü kullanılmadığında Xenon farlar karşıdakinin görüşünü çok düşürdüğü için tehlikeli olabilir; bu nedenle, kontrol sistemleri düzgün kurulmamış olan ve standartlara uygun olmayan Xenon farlar hem muayeneden geçmez hem de trafikte ceza almanıza neden olabilir.
Xenon farlar 5000 saate varan kullanım ömrüne sahiptir; ancak, yaklaşık 2000 saatten sonra parlaklıkları azalacaktır. Bu nedenle, 3000 saat kullanım sonrasında parlaklığı yeterli değilse değiştirilebilir.
LED farlar, Xenon farlar kadar parlak olmasa da geleneksel farlara kıyasla 2 kat daha fazla parlaklığa sahiptirler. Ancak, Xenon farların aksine zamanla parlaklıklarını yitirmezler ve kullanım ömürleri Xenon farların neredeyse 2 katıdır. Bu nedenle, uzun vadede Xenon farlardan daha verimlidir.