Süspansiyon Nedir, Ne İşe Yarar?

Hem yol tutuşunu hem de güvenliği arttıran bir sistem olan süspansiyon, konforlu bir sürüş keyfinin de olmazsa olmazlarındandır. Ülkemizde genelde “sert süspansiyon mu yumuşak süspansiyon mu” ekseninde tartışılan süspansiyonlar, aslında çeşitlerine göre ele alınmalı ve kullanım alanları, faydaları ayrı ayrı incelenmelidir. Bu nedenle araba.com olarak, “Süspansiyon nedir?” ve “Süspansiyon çeşitleri nelerdir?” sorularını detayları ile cevapladık ve siz otomobil tutkunlarının aklındaki soru işaretlerini giderdik. Eğer hazırsanız, başlayalım!

Süspansiyon Nedir?

Aracın şasi ve tekerleklerini birbirine bağlayan, yol üstündeki engebe vb. kaynaklı sarsıntıyı engelleyerek aracın stabilite ve yol tutuşunu arttıran sisteme süspansiyon adı verilir. Genellikle yay, amartisör, denge çubukları, kol ve salıncak parçaları olmak üzere toplam 5 parçadan oluşur ve bu sistemlerin birlikte çalışarak yol tutuşunu arttırmasını sağlar. Ancak, süspansiyonun tek faydası yol tutuşunu arttırması değildir. Gelin birlikte süspansiyonun ne işe yaradığına bir göz atalım!

Süspansiyon Ne İşe Yarar?

• Yol ve tekerlekler arasındaki boşluğu azaltarak yol tutuşunı arttırır.
• Yoldaki engebe ve şokları absorbe ederek hem güvenliği hem de konforu arttırır.
• Ani fren ve keskin dönüşlerde aracın stabilitesini sağlayarak, güvenliği sağlar.
• Çukur ve kasislerde araçta oluşan titreşimi minimuma indirir.
• Yüksek hızlarda da aracın yerle temasını arttırarak savrulmayı önler.
• Aracı yukarı yönlü harekete zorlayan gücü absorbe eder ve aracın yerle temasının kesilmesini engeller. Böylece, sürüş konforunu arttırmanın yanı sıra takla ve devrilme ihtimalini de azaltır.

Süspansiyonun görevleri göz önüne alındığında anlıyoruz ki süspansiyon yalnızca yol tutuşu ve konfor için değil,; güvenli seyahatler için de olmazsa olmaz! Peki, hangi süspansiyon çeşidi en iyisidir?

Süspansiyon Çeşitleri

• Sabit süspansiyon
• Bağımsız süspansiyon
• Havalı süspansiyon
• Akıllı süspansiyon

Temel olarak 4 farklı süspansiyon türü vardır. Ancak, süspansiyonun etkisini ve kullanım alanını asıl değiştiren yaylar ve askıların türüdür; süspansiyonun türlere ayrılmasının nedeni de bu parçalardır.

Sabit Süspansiyon Nedir?

Sağ ve sol tekerleğin ortak bir aksı paylaştığı süspansiyon sistemine sabit süspansiyon denir. İki teker de ortak bir aksı paylaştığı için, herhangi bir teker hareket ettiğinde diğeri de aynı yönde hareket eder. Örneğin, bir tümsek nedeniyle sol teker yukarı yönlü hareket ederse, sağ teker de onu izler ve böylece devrilme, takla gibi olumsuz durumlar engellenir.

Sabit süspansiyon sistemi, bağımsız süspansiyon sistemlerine kıyasla konforsuz olsa da daha uzun ömürlüdür. Ancak sabit süspansiyon sistemini öne çıkaran asıl özellik, ağır taşıtlarda devrilmeyi engellemesidir. Bu nedenle daha çok tır ve kamyon gibi taşıtlarda kullanılır.

Bağımsız Süspansiyon Nedir?

Tekerlerin ortak bir aksı paylaşmadığı, böylece bağımsız hareket edebildiği süspansiyon sistemine bağımsız süspansiyon ismi verilir. İsminden de anlaşılacağı üzere, tekerlerin farklı yönlerde hareket etmesine olanak sağlar. Örneğin, bir tümsek nedeniyle sol teker yukarı yönlü hareket ettiğinde, sabit süspansiyon sisteminin aksine sağ tekerlek hareketi izlemez ve hareket yönünü korur. Böylece, sürüş konforunu ve yol tutuşunu önemli ölçüde arttırır.

Bağımsız süspansiyon sistemi yüksek hızlarda, ani frenlerde ve keskin virajlarda yol tutuşunu arttırırak savrulma ve devrilmeyi engeller. Ayrıca, konfor ve sürüş deneyimi üzerinde de büyük etkisi vardır. Bu nedenlerle, daha çok binek otomobil ve hafif ticari araçlarda kullanılır. Sabit süspansiyonla kıyaslandığında daha kısa ömürlü olsa da hızlı bir sürüşün güvenliğini sağlamakta çok daha iyidir.

Havalı Süspansiyon Nedir?

Standart süspansiyon sistemlerinin aksine, yay yerine hava körükleri kullanılan sisteme havalı süspansiyon ismi verilir. Süspansiyon işlemi körüklerin hava ile dolması ve yeniden emilmesi ile gerçekleşir; ayrıca, birçok havalı süspansiyon sistemi farklı modlara sahiptir ve ihtiyaca göre ayarlanabilir.

Havalı süspansiyon çalışma prensibi çok daha karmaşık olduğu ve pahalı parçalardan oluştuğu için standart otomobillerde pek kullanılmaz. Genellikle lüks tır, kamyon ve otobüs modellerinde kullanılır ve böylece, yüksek ağırlıklara dayanamayan yaylı sistemlere alternatif oluşturulur. Ancak, özellikle yüksek hızlarda sağladığı konfor ve güvenlik nedeniyle spor araçlarda ve lüks segment araba modellerinde de kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır.

Akıllı Süspansiyon Nedir?

Bilgisayar destekli süspansiyon sistemi olarak da bilinen, her tekerleğin ayrı olarak kontrol edilmesini ve akıllı denetim sistemleri ile süspansiyon yüksekliğinin yolun durumuna göre otomatik olarak ayarlanmasını sağlayan sisteme akıllı süspansiyon denir. Böylece yoldaki engebe, tümsek gibi değişkenler kameralar ile algılanır ve denetim sistemleri yardımıyla süspansiyon ayarlanarak, maksimum stabilite sağlanır. Ayrıca, kaza tespit sistemleri ile de bağlı olan akıllı süspansiyon, kaza anında yaralanmaları en aza indirmek için araç yüksekliğini adapte eder.

Tahmin edeceğiniz üzere akıllı süspansiyon sistemlerinin maliyeti yüksektir ve standart otomobillerde karşımıza çıkmaz. Ancak, lüks markaların modellerinde kullanılır ve marka özelinde farklı sistemler geliştirilerek maksimum güvenlik ve konforlu bir sürüş deneyimi sağlanmaya çalışılır.

“Süspansiyon nedir?” sorusuna cevap verdiğimiz bu yazımızda gördük ki yalnızca konfor değil, güvenlik için de süspansiyon olmazsa olmaz. Bu nedenle, araç seçerken kullanılan süspansiyon çeşidine de dikkat etmekte fayda vardır. Peki nasıl, diye sorarsanız bizden size küçük bir tüyo: Araçların süspansiyon testlerine göz atabilirsiniz. Araç bakımı ve seçimi konusunda daha fazla ipuçu için sürücü rehberi‘mizi takip etmeyi unutmayın!

Sıkça Sorulan Sorular