İmmobilizer Nedir ve Ne İşe Yarar?

Eğer siz de “İmmobilizer nedir?” diye merak ediyorsanız, doğru yerdesiniz! Artık birçok yeni modelin standart paketlerinde de bulunan ve kullanımının yaygınlaşmasıyla araba hırsızlığının %90 azalmasını sağlayan immobilizer hakkında tüm merak edilenler bu yazımızda. Gelin birlikte immobilizer’ın ne işe yaradığından immobilizer sisteminin nasıl çalıştığına kadar detaylıca inceleyelim.

İmmobilizer Nedir?

George Evans ve Edward N. Birkenbeuel tarafından 1919 yılında icat edilen immobilizer, aslında çok önemli bir araç güvenlik sistemi. Ülkemizde “çipli oto anahtarı” olarak da bilinen immobilizer, basitçe aracın anahtarı olmadan ateşleme ve motor sisteminin çalışmasını engelliyor. 1999 ve üzeri modellerde sıklıkla karşımıza çıkan bu sistemin birçok marka tarafından kullanılan farklı çeşitleri de mevcut ama sistem prensip olarak hemen hemen aynı işliyor.

İmmobilizer Nasıl Çalışır?

Genelde immobilizer sistemleri 5 farklı parçadan oluşuyor:

Peki, bu 5 parçalı immobilizer sistemi nasıl çalışıyor?

1. Anahtar kontağa sokulduğunda kontak bileziği aktif hale geliyor.
2. Anahtarın içindeki çip ile sistem kutusu arasında iletişim kuruluyor. (transponder aracılığıyla)
3. Hem anahtarın içindeki kod hem de sistem kutusundaki kod eşleşirse, elektrik kontrol ünitesi aktive oluyor. Yani aracın motor ve ateşleme sistemleri çalışıyor.

İmmobilizer Ne İşe Yarar?

Bu basit sistem sayesinde, aracın düz kontak ile çalıştırılması ihtimali ortadan kalkıyor ve ön camında yanan kırmızı ışık sayesinde hırsızlar aracı düz kontak yapmaya dahi yeltenmiyor. Ancak oldu ki yeltendi; işte o zaman marş basıyor ama kod eşleşmesi olmadığı için ateşleme sistemi devreye girmiyor. Yani araç hareket etmiyor; çünkü sürücüdeki çipli oto anahtarı olmadan motor ve ateşleme sistemini çalıştırmanın bir yolu yok.

İmmobilizer Sisteminin Gelişimi

99 ve üzeri birçok modelde immobilizer sistemi yukarıda açıklandığı gibi çalışıyor. Ancak, bu sistem her ne kadar güvenli olsa da çok basit bir güvenlik açığı var: Anahtardaki çipin kopyalanma ihtimali! Eğer anahtardaki kod kopyalanabilirse, sürücüdeki orjinal anahtar olmadan da sistem aktive edilip, araç çalıştırılabiliyor.

Tabii ki immobilizer’ın bu güvenlik açığına da çözüm getirildi ama her araçta bulunmuyor. Yeni immobilizer sistemlerinde, 2 aşamalı kod bulunuyor: Birincisi anahtarda ve sistem kutusunda var olan aynı kod, ikincisi ise anlık oluşan kod. İşte bu anlık oluşan kod, anahtar kontağa her takıldığında belli bir düzene göre değişiyor; eğer anlık olarak üretilen kod, sistem kutusunda karşılık bulursa, araç ancak o zaman çalışıyor. Yani aracın anahtarındaki çipin kopyalanması bir güvenlik sorununa yol açmıyor!

İmmobilizer Arızası Nasıl Çözülür?

İmmobilizer sisteminin faydası çok fazla olsa da oldukça basit bir sistem; bu nedenle arızalanma ihtimali de araçtaki birçok sisteme kıyasla çok daha az. Ancak, immobilizer’ın çalışmadığı durumlarda araç hırsızlığa karşı çok savunmasız olduğu için, her zaman düzgün çalıştığından emin olmak gerekiyor. İmmobilizer arızasını anlamanın iki yolu var:

• İmmobilizer ışığının çok hızlı yanıp sönmesi ya da hiç yanmaması
• İmmobilizer arıza lambası

Aracın ön camında bulunan immobilizer ışığının tamamen sönmesi ya da çok hızlı yanıp sönmesi dışarıdan da kolayca anlaşılabilecek bir durum olduğu için hırsızlığa davetiye çıkarabiliyor. Bu nedenle, daha çok eski model arabalarda olan bu işarete dikkat etmeniz ve immobilizer arızasını fark eder etmez aracı tamire götürmeniz çok önemli. Ayrıca, bu durumu göz ardı ettiğinizde karşılacağınız sorunlar yalnızca hırsızlık da değil; bir gün aracınızı kendiniz de anahtarınız olmasına rağmen çalıştıramayabilirsiniz.

İmmobilizer Arıza Lambası

Birçok yeni modelde immobilizer arıza lambası mevcut. İmmobilizer lambasının iki yaygın gösterimi var: anahtar işareti ya da “immobilizer” yazısı. Normal şartlarda, araç çalıştırıldığında bu yazı ya da anahtar işareti yanıyor ve bir müddet sonra sönüyor. Ancak, araçta immobilizer arızası olması durumunda ise immobilizer lambası hiç yanmıyor ya da hiç sönmüyor. Yani sistem arıza sinyallerini size gönderiyor. Peki, bu durumda ne yapmalısınız?

İmmobilizer Tamiri

Öncelikle “İmmobilizer nasıl çalışır?” başlığımızda da açıkladığımız gibi, immobilizer sisteminin kontrolünü elektrik kontrol ünitesi sağlıyor. Hem ateşleme sistemini devre dışı bırakan hem de kodlar eşleştiğinde çalışmasını sağlayan bu ünite. Eğer bu kutuyu devre dışı bırakırsanız, immobilizer sistemi de devre dışı kalıyor ve aracınızı yalnızca anahtarı kullanarak açabiliyorsunuz. Ancak, tabii ki bu yöntem aracınızın hırsızlığa karşı savunmasız kalmasına neden oluyor. Bu nedenle öncelikle aşağıdaki adımları izlemenizi tavsiye ederiz:

• İmmobilizer sistemini sıfırlayın ve arızanın devam edip etmediğine bakın.
• Eğer arıza devam ediyorsa, anahtardaki çipin ömrü dolmuş olabilir; değiştirmeyi deneyin. Anahtarın ciddi hasarlar alması da çipe zarar verebilir.
• Eğer çipli oto anahtarı değişimi de sorunu çözmediyse, problem sistem kutusunda olabilir.

Bu durumda, immobilizer tamiri için en kesin ve güvenli yol tüm sistemi komple değiştirmek. Böylece, immobilizer arızasının kaynağının hangi parça olduğunu arayarak zaman ve para kaybetmezsiniz; zaten çıkmaları oldukça uygun olan bu parçaları alıp komple değiştirmek, arızayı anlamak için sürekli ustalara gidip gelmekten daha uygun bile olabilir. Çünkü maalesef ki immobilizer arızasının nedeni sistem kutusu olduğunda tespiti de tamiri de değiştirmekten daha zor oluyor.

Aracınızdaki sistemlerin nasıl çalıştığı ve arıza durumlarında neler yapmanız gerektiği hakkında daha fazla bilgi için Sürücü Rehberi‘mizi de takip etmeyi unutmayın!

Sıkça Sorulan Sorular