Araç Terimleri Sözülüğü‘müzün bu yazısında size aracınızın havasına hava, hızına hız katacak, üstelik yol tutuşunu da arttıracak bir parçadan bahsedeceğiz: Difüzör! Peki, difüzör nedir ve aracın hem performansı hem de sürüş güvenliğini nasıl arttırır? Gelin yarış arabalarında da sıklıkla kullanılan difüzör hakkında tüm bilinmesi gerekenleri birlikte inceleyelim.
Difüzör Nedir?
Kelime anlamı olarak “yayıcı, dağıtıcı” olarak çevrilen difüzör, arabalara aracın hızını ve yol tutuşunu arttırmak için eklenen parçaya denir. Oto difüzörler karşımıza tek ve çift katmanlı difüzör olarak iki farklı şekilde çıkar. Tek katmanlı difüzörler aracın süratini arttırmak amacıyla kullanıldığı için genelde spor otomobillerde ve yarış arabalarında kullanılır. Çift katmanlı difüzörler ise downforce için kullanılır; yani rüzgar gücünden faydalanılarak aracın yere yaklaşması ve yol tutuşunun, dengesinin artması hedeflenilir. Bu nedenle, çift katmanlı difüzörler genelde modellerin spor paketlerinde karşımıza çıkar ya da modifiye amacıyla binek otomobillere sonradan takılır. Peki, genel anlamıyla difüzör ne işe yarar ve görevleri nelerdir?
Oto Difüzör Ne İşe Yarar?
- Araç altından geçen havanın dengeli bir şekilde tahliye edilmesini sağlar.
- Rüzgar nedeniyle oluşan sürtünmeyi azaltır ve aracın daha yüksek hızlara çıkmasını sağlar.
- Özellikle rüzgarlı havalarda araçların sürtünme kuvveti nedeniyle yavaşlamasını engeller.
- Yüksek hızlarda hava akımından kaynaklanan basınç farkını dengeler.
- Böylece, aracın yere daha iyi oturmasını sağlar; aracın yol tutuşunu ve dengesini arttırır.
- Viraj performansını arttırmanın yanı sıra çok yüksek hızlarda da direksiyon hakimiyetini mümkün kılar.
Özellikle hız konusunda sağladığı avantajlar, oto difüzörlerin yarış arabalarında ve otomobillerin spor paketlerinde sıklıkla kullanılmasının nedenidir. Ancak, aracına sonradan difüzör taktıran birçok sürücünün amacı aracın spor görünüşünü arttırmaktır; yani difüzörler binek otomobillerde genellikle estetik amaçlarla tercih edilir. Yine de eğer aracınızın denge sorunu olduğunu düşünüyorsanız ve yol tutuşundan memnun değilseniz, çift katmanlı difüzör taktırmayı bir seçenek olarak düşünebilirsiniz.
Difüzörlerin çalışma prensibi incelendiğinde, sürücüye sağladığı avantajlar ve hangi araçlara uygun olduğu da daha net anlaşılacaktır.
Arabada Difüzör Nasıl Çalışır?
Yukarıda da açıkladığımız gibi arabalarda difüzörler sürtünmeyi azaltarak hız arttırma ve downforce olmak üzere 2 farklı görevi yerine getirir.
- Öncelikle difüzörler araç altından geçen havayı dengeli bir şekilde yönlendirir ve aracın arkasından düşük basınçla uzaklaştırır.
- Bu şekilde rüzgarın uzaklaştırılması ile maruz kalınan sürtünme kuvveti de azalır ve aracın rüzgar nedeniyle yavaşlaması engellenir.
- Bu yönlendirme işlemi sırasında basınç farkı da azaltılır ve böylece, aracın üst kısmından uygulanan net kuvvet artar.
- Bu sayede, araç yola daha iyi oturur ve aracın dengesi, yol tutuşu artar; savrulması azalır.
Çift katmanlı difüzörlerin yol tutuşu üzerinde daha etkili olmasının nedeni de downforce olarak isimlendirilen bu görevdir; yani basınç farkının azaltılarak aracın aşağı bastırılması.
Araca Difüzör Taktırmak Yasak mı?
Hayır; ancak bazı koşulları sağladığı sürece! 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 30. maddesi gereğince, “Araçların, esasları yönetmelikte belirtilen şekilde ve tarzda teknik şartlara uygun durumda bulundurulması zorunludur.” Teknik şartlara uygun olmayan ve kaza anında sürücü, yolcu ya da trafikteki diğer araçları tehlikeye atma ihtimali olan her türlü teknik değişiklik, hatta süs eşyaları dahi cezaya tabiidir. Ayrıca, ses ve çevre kirliliğine sebep olan modifiyeler de bu kapsama girer ve yasaktır. Bu kurala uymayan sürücülere 30/1-b doğrultusunda trafik cezası yazılır ve araç trafikten men edilebilir.
Ekstra egzoz eklentileri ile süslenmeye çalışılmadığı sürece difüzör gürültü ya da çevre kirliliğine neden olmaz ve trafiği ya da sürücüyü tehlikeye atmaz. Bu nedenle, teknik şartlara uygun olarak takılan difüzörler yasak değildir.
“Difüzör nedir?” sorusuna yanıt verdiğimiz bu yazımızda, difüzör taktırmak isteyen sürücülerin bilmesi gereken tüm detaylara değinmeye çalıştık. Araç sistemleri ve çalışma prensipleri hakkında daha fazla bilgi için Sürücü Rehberi‘mizi de takip edebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Araca difüzör taktırmak teknik şartlara uygun olduğu sürece ceza sebebi değildir. Daha detaylı bilgi için 2918 sayılı Karayollar Trafik Kanununun 30/1-b maddesini inceleyebilir ve teknik şartları detaylı öğrenebilirsiniz.
Araca sonradan taktırılabilen çift katmanlı difüzörler, aracın yere daha iyi oturmasını sağlar ve dengesini arttırarak, yol tutuşunu geliştirir. Ayrıca, yüksek hızlarda da direksiyon hakimiyetini arttırır ve daha güvenli bir sürüş sağlar.
Rüzgar nedeniyle aracın savrulmasını engellemek için difüzör taktırmak düşünülebilir. Aracın altından geçen rüzgarı, arkadan düşük basınç ile tahliye eden difüzörler, aracın yere bastırılmasını ve özellikle rüzgarlı havalarda yol tutuşunun artmasını sağlar.
Birçok sürücünün difüzör taktırma nedeni estetik kaygı olsa da difüzörler aracın rüzgar nedeniyle yavaşlamasını engeller ve aracın daha iyi oturmasını sağlayarak dengesini, yol tutuşunu arttırır. Bazı modellerin spor paketlerinde difüzör bulunmasının nedeni de budur.
Genellikle yarış otomobillerinde ve modellerin spor paketlerinde bulunan difüzörler, her türlü araca güvenle takılabilir. Tabii teknik koşulları karşılayacak şekilde takılması kaydıyla; aksi halde, cezaya tabiidir ve sorun çözülene kadar araç trafikten men edilebilir.