İçten yanmalı motorlarda, hava ile karışan yakıtın ateşlenmesini sağlayan parçaya buji ismi verilir. Bujiler aracın yakıt tüketimi ve performansı üzerinde doğrudan etkiye sahiptir; çünkü bujinin ateşleme işlemi sonrasında ortaya ısı çıkar ve bu ısı motor tarafından hareket enerjisine çevrilir. Bu nedenle, buji değişimi ve bakımı yüksek araç performansı ve az yakıt tüketimi için oldukça önemlidir. Üstelik aşağıdaki buji değiştirme adımlarını izleyerek bujilerinizi kendiniz bile değiştirebilirsiniz.
Buji değiştirme adımlarına geçmeden önce bujilerinizin sağlığı için önemli olan birkaç soruyu da yanıtlayalım:
Buji Kaç Km’de Bir Değişmeli?
Bujilerin her 20 km’de bir değişmesi gerekir. Ancak, platin uçlu ya da iridyum bujilerle birlikte buji ömrü de oldukça uzamıştır. Bu tarz yeni tip bujilerin kullanım ömrü 100.000 km’ye kadar çıkabilir. Aracınızdaki buji tipini bilmiyorsanız, buji değiştirme zamanınızdan emin olmanın en iyi yolu kullanım kılavuzunu incelemektir.
Bujinin Değişmesi Gerektiği Nasıl Anlaşılır?
Eğer aracınızda aşağıdaki durumlardan birini gözlemliyorsanız buji değişimi vaktiniz gelmiş olabilir:
- Yakıt tüketimi arttıysa
- Motor teklemeye başladıysa
- Araç performansı düştüyse
- Aracın çekişi düştüyse
- Hızlanma süreniz arttıysa
- Araç yüksek devirlere çıkmakta zorlanıyorsa
Buji Değişimi Nasıl Yapılır?
Eğer bujinizin değiştirme vaktiniz geldiyse, sizin için hazırladığımız bu rehberi kullanarak buji değişiminizi yapabilirsiniz.
İhtiyacınız Olanlar:
- Eldiven
- Buji lokması
- Tork anahtarı
- Sentil
- Tornavida
1. Adım: Bujinin nerede olduğunu öğrenin.
Bujilerin yerleri ve sayıları, araçtan araca farklılık gösterebilir. Bu nedenle, buji değiştirme işlemine girişmeden önce kullanım kılavuzunuzdan buji yerini öğrenmelisiniz. Ayrıca, bujilerin yerinin yanı sıra kaç tane olduğunu, ideal boşluk oranını ve buji çıkarmak için gereken soket boyutunu da kullanım kılavuzunuzdan kontrol etmelisiniz.
2. Adım: Buji üzerinde koruma varsa çıkarın.
Bazı araçlarda bujiye ulaşmak için çıkarmanız gereken bir plastik koruma bulunabilir. Bu korumaların bağlantı noktalarını tespit ederek çıkarmanız gerekir. Sonra, motor bölmesinde farklı yerlere giden 4-8 arası kablo içeren kablo demetini göreceksiniz. Bu kabloları takip ettiğinizde buji yerleri karşınızda olacak.
3. Adım: Motorun soğumasını bekleyin.
Bir sonraki aşamaya geçmeden önce motorun soğuduğundan emin olmalısınız. Yalnızca güvenliğiniz için değil, buji yerlerine ve kablolarına zarar vermemeniz için de bu madde çok önemli.
4. Adım: Konnektörleri soketinden çıkarın.
Bujilere ulaşmadan önce kablolar ve ateşleme bobinlerinin bağlantısını sağlayan konnektörleri soketlerinden çıkarmanız gerekiyor. Bu işlemi elinizle ya da tornavida yardımı ile gerçekleştirebilirsiniz. Ateşleme bobinini de dikkatlice çekerek çıkarttıysanız sıra bujilere geldi demektir.
5. Adım: Bujileri çıkarın.
Bujileri çıkarmak için buji lokması, tork anahtarı ve uzatma koluna ihtiyacınız olacak. Buji lokmasını, uzatma kolu ve tork anahtarı ile bujiye tutturmalısınız. Ancak, bu adımdan sonra dikkat! Yavaş hareket etmeniz, gereğinden fazla baskı yapmamanız ve buji lokmasını sabit tutmanız önemli. Bujiyi muhafazasından yavaşça ve kablo zarar görmeyecek şekilde çıkarmalısınız.
Ayrıca, bujileri sırayla çıkarmalı ve her bir kablo-bujiyi isimlendirmelisiniz ki sonra yanlış takmayın; çünkü bujiler belirli bir sırada devreye girer ve telin yanlış bujiye geçmesi motorun pürüzlü çalışmasına veya tamamen durmasına neden olur, bu da motorunuza büyük zarar verir. Dolayısıyla, sırayı takip ederek bujileri birer birer çıkarmalısınız.
6. Adım: Buji kablolarını kontrol edin.
Buji değişimi yaparken kabloları da kontrol etmenizi tavsiye ederiz. Eğer buji kablolarında yanma, çatlak ya da yağlanma varsa onları da değiştirmeniz gerekir.
7. Adım: Yeni bujilerinizin sıkılığını ayarlayın.
Yeni takacağınız bujilerin de eskisi ile aynı tip ve özelliklere sahip olması gerektiğini söylememize zaten gerek yok. Bu bujilerin ne kadar sıkılıkta olması gerektiği dahi belli ve hem kullanma kılavuzunuzda hem de yeni aldığınız bujlerin üzerinde yazıyor. Tork anahtarı yardımıyla bujileri önerilen sıkılıkta yerlerine takmalısınız. Eğer tork anahtarınız yoksa ve cırcır anahtar kullanıyorsanız, eski bujilerinizin sıkılığını olduğu kadar tutturmaya çalışın.
8. Adım: Bağlantı noktalarını yerlerine takın.
Bujiye ulaşmak için çıkardığınız her bir parçayı, son çıkardığınızdan ilk çıkardığınıza olacak şekilde bir sıralamayla yeniden takın. Bu aşamada da çıkardığınız her bir parçayı ve kabloyu aynı yere takmanız çok önemli. Tüm parçaları taktıktan sonra kaputu kapatabilir ve yeni bujilerinizi güle güle kullanabilirsiniz.
Buji Değişimi Yaparken Dikkat Etmeniz Gerekenler
Görselli buji değişimi rehberimizden de anlayacağınız üzere buji değişimi yapmak çok detaylı bir iştir ve tabii ki her aşamasında dikkat edilmesi gereken incelikleri vardır. Ancak endişelenmeyin; biz buji değişiminin püf noktalarını sizin için sıraladık bile:
- Bujileri sökerken ve takarken lokma anahtarını dikkatli kullanmak çok önemlidir. Buji lokması mutlaka dik bir açıyla sabit tutulmalı ve yavaş hareket ettirilmelidir.
- Bujilerin tırnak aralığı doğru ve eşit olmalıdır. İdeal buji tırnak aralığı araçtan araca farklılık gösterir. Bu değerleri kullanma kılavuzunuzda bulabileceğiniz gibi motor kaputunun içine yapıştırılmış etiketten de öğrenebilirsiniz.
- Bujiyi sökerken, silindirlere toz, kurum vb. gitmesini önlemeniz gerekir. Bunu yapmanın en kolay yolu ise bujileri sökmeden önce biraz gevşetmek ve kenarlarını temizlemektir. Böylece bujileri tam çıkardığınızda silindire toz girmesini engellemiş olursunuz.
- Eğer buji kablolarını da çıkardıysanız, mutlaka her buji kablosunu çıkardığınız yere takmalısınız; farklı bir girişe değil.
- Ayrıca, buji kablolarının birbiri ile temas etmemesi ve doğru boyutta olması gerekir. Bu sebeple, yukarıda da belirttiğimiz gibi çıkardığınız her bir parçayı ve kabloyu numaralandırmanızı ve numaralarına göre yerlerine geri takmanızı tavsiye ederiz.
Sıkça Sorulan Sorular
Buji tırnak aralığı araçtan araca değişiklik gösterir. Sizin aracınızın ideal buji aralığını öğrenmek için kullanma kılavuzunuza bakabilir ya da motor kaputunun içine yapıştırılmış olan etiketi kontrol edebilirsiniz.
Bujilerin zamanında değiştirilmemesi, kısa vadede araçta performans düşüklüğüne, çekişin azalmasına, yakıt tüketiminin artmasına vb. sorunlara neden olur. Uzun vadede ise motorun teklemesi ile ciddi sorunlar baş gösterebilir ve motorda hasara neden olabilir.
Distribütör kapağı her bir silindire farklı zamanda elektrik gönderir ve haliyle bujiler belirli bir sırayla devreye girerler. Buji kablolarının doğru takılması bu nedenle çok önemlidir. Buji kablolarının yanlış takılması durumunda ise motorda hasar meydana gelebilir ve maddi zararınız artar.