2023 Alkollü Araç Kullanma Cezası ve Hapis Durumları

Trafik cezaları arasında en ağır yaptırımlardan birine sahip olan durum, şüphesiz ki “alkollü araç kullanma”. Üstelikbu ceza yalnızca idari para cezası değil; adli ceza, zorunlu kamu hizmeti ya da hapis gibi durumları da kapsamakta. Peki, 2023 alkollü araç kullanma cezası ne kadar ve hangi durumlarda alkollü araç kullanmaktan hapis cezası alınır? Hazırsanız, tüm sorularınızı yanıtlıyoruz!

Alkollü Araç Kullanma Cezası 2023

Eğer sürücüler alkolmetre testi sonucunda 0.50 promil üzerinde alkollü çıkarsa, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 48/5 maddesi doğrultusunda ceza alırlar. Bu ceza, para cezası, trafik ceza puanı, zorunlu kamu hizmeti ve hapis cezası olabilir. Alınacak cezanın tutarı / süresi, sürücünün kaçıncı kez alkollü yakalandığına göre değişiklik gösterir.

İlk Kez Alkollü Araç Kullanma Cezası

Alkollü araç kullandığı ilk kez tespit edilen sürücülere yalnızca idari para ve trafikten men cezaları verilir. 2023 yılı için ilk kez alkollü araç kullanma cezası tutarı 4.064 TL olarak belirlenmiştir; ayrıca sürücünün ehliyetine 6 ay süreyle el konulur ve sürücü trafikten men edilir. Yani başka bir ehliyet ile başka sınıf bir araç kullanma (mesela motosiklet) gibi bir durum da söz konusu değildir.

İkinci Kez Alkollü Araç Kullanma Cezası

Eğer sürücü ikinci kez alkollü araç kullanırken yakalanırsa, ödemesi gereken tutar ve trafikten men süresi de uzar. 2023 için ikinci kez alkollü araç kullanırken yakalanma cezası tutarı 5.096 TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca, sürücünün ehliyetine 2 yıl süreyle el konulur ve sürücü trafikten men edilir.

Bu durumun bir diğer sonucu da 1.00 promil üzerinde olan sürücüler hakkında kamu davası açılmasıdır. Birçok kişinin “2. kez alkollü araç kullanma hapis cezası” olarak bildiği bu dava, her zaman hapis ya da para cezası ile sonuçlanmaz. İnsiyatif mahkemededir ve hakim kararına göre sürücü ya 6 aydan az bir hapis cezasına çarptırılır ya da bu ceza para cezasına çevrilir.

3. Kez Alkollü Araç Kullanma Cezası

Eğer sürücü 3. kez alkollü araç kullanırken yakalanırsa yaptırımlara para cezası ve trafikten men edilmenin yanı sıra bir de hapis cezası eklenir. 2023 yılı için 3. kez alkollü araç kullanma cezası tutarı 8.190 TL olarak belirlenmiştir; sürücünün ehliyetine 5 yıl süreyle el konulur ve sürücü trafikten men edilir. Ayrıca, 3 ve daha fazla alkollü yakalanma durumunda sürücü, 6 aydan az olmamak üzere hafif hapis cezası alır.

5 yılın sonunda ehliyetini geri almak isteyen sürücülerin psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri muayenesinden de geçmeleri gerekir. Bu testlerde başarısız olmaları durumunda ise ehliyetlerini geri almaları ve trafiğe yeniden çıkmaları mümkün değildir.

Alkollü Araç Kullanma Nedenli Hapis Cezaları

Sürücülerin bir diğer merak ettiği konu da alkollü araç kullanmanın hapis cezasına tabii olup olmadığıdır. Öncelikle “Evet. Alkollü araç kullanmanın hapis cezası vardır.” Ancak, bu hapis cezasının uygulanması TCK kapsamındadır ve sürücünün alkol oranı, yaşı gibi değişkenlere göre düzenlenir.

Eğer sürücüde 1.00 promil ve üzeri alkol var ise:

Türk Ceza Kanununun 179. maddesi gereğince: “(2) Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” 

Sürücü 3 veya daha fazla kez alkollü yakalandıysa:

2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 48/5 maddesi gereğince, sürücüye 6 aydan az olmamak koşuluyla hafif hapis cezası verilir.

Alkollü araç kullanan sürücü can kaybı ya da yaralanmaya sebebiyet verirse:

Sürücü, Türk Ceza Kanununun taksirle yaralamayı düzenleyen 89. maddesi ya da taksirle ölüme sebebiyet vermeyi düzenleyen 85. maddesi doğrultusunda değerlendirilir. Suçun bilinçli taksirle işlendiğine kanaat getirilirse, verilecek ceza taksirli halin üçte birinden yarısına kadar arttırılır. (Türk Ceza Kanunu 22/3)

Hapis Cezasının Para Cezasına Çevrilmesi

Yukarıda da belirttiğimiz gibi alkollü araç kullanma neticesinde alınan hapis cezası para cezasına çevrilebilir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 50. Maddesi, hapis cezalarının para cezasına çevrilmesi kurallarını düzenler ve bu madde gereğince:

• 1 yıl ve daha kısa hapis cezaları mahkeme insiyatifine bağlı olarak para cezasına çevrilebilir. (50/1-a)
• Sürücü 18 yaşından küçükse ve 1 yıldan daha kısa süreli hapis cezası aldıysa, para cezasına çevrilmek zorundadır. (50/3)
• Sürücü 65 yaşından büyükse ve 1 yıldan daha kısa süreli hapis cezası aldıysa, para cezasına çevrilmek zorundadır. (50/3)
• Suç eğer taksirli ise, cezanın süresi fark etmeksizin mahkeme tarafından para cezasına çevrilebilir.

Alkollü Araç Kullanma Cezası Ödenmezse Ne Olur?

Alkollü araç cezasının ödenmediği durumlarda, sürücüler farklı yaptırımlar ile karşılaşabilirler. Ancak, bu yaptırımlar alınan cezanın adli para cezası ya da idari para cezası olmasına bağlı olarak farklılık gösterir.

Alkollü araç kullanmada idari para cezası: Eğer sürücü 0.50-1.00 promil arasında alkol ile yakalanmışsa, aldığı para cezası idari para cezasıdır. Bu cezanın ödenmemesi halinde, ceza tutarına geciken her 30 gün için %5 faiz uygulanır. Ödemenin alınamaması halinde ise sürücünün banka hesaplarından faiziyle birlikte cezanın tahsili, maaş haczi ya da icra işlemi söz konusudur.

Alkollü araç kullanmada adli para cezası: Eğer sürücü 1.00 promil üzerinde alkol ile yakalanmışsa, aldığı para cezası adli para cezasıdır. Adli para cezaları ödenmediğinde ise çok daha ciddi yaptırımlar söz konusudur: Zorunlu kamu hizmeti ve hapis cezası gibi. Cezanın zorunlu kamu hizmeti olarak verilmesi durumunda , 1 günlük hapis cezası 4 saat kamu hizmetine denk gelecek şekilde hesaplanır. Yani 150 gün hapis cezasının kamu hizmetindeki karşılığı “150×4” ten 600 saat olarak hesaplanır. Kamu hizmetine belirlenen sürede başlamayan sanıklar ise hapis cezasına çarptırılır.

Promil Hesaplama Nasıl Yapılır?

Öncelikle belirtmek isteriz ki promilin alınan alkol ile hesaplanması mümkün değildir; yani “1 şişe bira kaç promil?”, “1 kadeh rakı kaç promil” gibi soruların cevabı verilemez. Bunun nedeni, promilin tüketilen alkolü değil, kandaki alkol oranını gösteren bir birim olmasıdır. Kişinin alkol tüketirken içtiği, su, sağlık durumu, alkol tüketme hızı, toleransı gibi durumların hepsi kandaki alkol oranını ve dolayısıyla promili etkiler.

Promil değeri	1 litre kandaki alkol miktarı	Kandaki alkol oranı	Belirtiler
0.5 promil	0.5 gram alkol	% 0.063	Dikkat, koordinasyon ve karar verme yetisinde zayıflama
1 promil	1 gram alkol	% 0.13	Ani duygu durum değişiklikleri / bozuklukları
1.5 promil (Yasal sınır)	1.5 gram alkol	% 0.19	Motor hareket kabiliyetinde azalma, denge ve koordinasyon kurmada zorluk
2 promil	2 gram alkol	% 0.25	Yürüme, konuşma ve ayakta durmada zorluk, belirgin denge ve koordinasyon kaybı
3 promil	3 gram alkol	% 0.38	Refleks kaybı, bilinç bulanıklığı ve kaybı
4 promil	4 gram alkol	%0.38	Birçok kişide bilinç kaybı

Sıkça Sorulan Sorular