Gelişen rekabet şartları ve insanların eğitim düzeyi; üretici firmaları daha insan merkezli düşünmeye sevk ederken, devlet yönetimleri de halkı korumak için bu çabayı göstermeyenleri rekabetin dışına itecek kararlar alarak gelişime zorluyor.
Gelişmelerden birçoğuna şüphesiz otomotiv sanayisi öncülük ediyor. Araç kazalarını en aza indirmek ve kazalardaki can kayıplarının asgari düzeye getirilmesi için bilim adamları çalışmalarını sürdürüyor. Devlet yöneticileri de halkın bu imkânlardan istifadesi için zaman zaman zorlayıcı tedbir olarak bazı güvenlik sistemleri mecburi hale getiriyor.
Trafik Kazaları Hız Kesmiyor
Yapılan onca yola, gelişen onca teknolojiye rağmen trafik kazalarının azaldığını söylemek mümkün olmuyor. Bir mukayese yapmak açısında; 2019 Nisan ayında 31 bin 761 vatandaşımız kaza yaşarken Korona virüsü sebebiyle şehirler arasında yolculuğun asgari düzeye inmesine ve trafiğin gün boyu yoğun olduğu tatil günlerinde sokağa çıkma yasağı olmasına rağmen 2020 Nisan ayında da 15 bin 216 kişinin trafik kazasına karıştığı görülüyor. Bu kazaları azaltmak, kaza yaşanması durumunda da can kaybını önlemek maksadıyla, zorunlu yeni geliştirilmiş güvenlik sistemleri gündeme geliyor.
Zorunluluk Yeni Yönetmelik ile Geldi
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Motorlu ve Römorkları ile Bunlar için Tasarlanan Aksam, Sistem ve Ayrı Teknik Ünitelerin Genel Güvenliği ve Korunmasız Karayolu Kullanıcılarının ve Yolcuların Korunması ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği 14 Mayıs 2020 tarihinde Resmi Gazetede yayınlandı. Ancak, yönetmeliğin geliştirilmiş güvenlik teknolojilerini de içeren bazı maddeleri 06/07/2022 tarihinde yürürlüğe giriyor.
Hangi Sistemler Geliyor?
Bu yönetmelik ile zorunlu hale gelen güvenlik sistemleri, halk arasında bilinen adlarıyla yazıldıktan sonra tanımlanıyor. Buna göre zorunlu hale gelen güvenlik sistemleri şunlardan oluşuyor:
Acil durum şeritte tutma sistemi: Bu sistem, şoföre aracı kendisine ayrılmış şeritler arasında tutmasında yardımcı oluyor. Böylece anlık algınlıklarla gelen şerit ihlalleri büyük ölçüde ortadan kaldırılıyor.
Acil duruş sinyali: Hâlihazırda her araçta şoförün frene basmasıyla yanan stop lambaları bulunuyor. Ancak, ani durma ihtiyacı doğduğunda bu lambaların yanmasının fark edilmesi gecikebiliyor. Bu durum doğrudan kazalara sebep oluyor. Acil duruş sinyali ise ani frenlemelerde devreye girerek arkadaki aracı ikaz etmiş oluyor.
Akıllı hız desteği: Hız limitleri yollara göre değişiklik gösteriyor. Akıllı hız destek sistemi, sürücünün yol ortamına uygun hızı muhafaza etmesine yardımcı olarak trafik akışını da destekliyor.
Alkol kilidi kurulum ön hazırlığı: Alkol kilitleme cihazları, her zaman üretim aşamasında araca monte edilmiyor. Şoför alkollü iken araç kullanmasını önlemek için bu sistemin varlığı ön şart oluyor. Bir arayüz olan bu sistem, satış sonrasında alkol kilitleme cihazlarının araca kolayca monte edilmesine imkân sağlıyor.
Gelişmiş acil frenleme sistemi: Şoförün ani gelişen olayları fark etmesi ve buna yönelik tepki vermesi, kazanın oluşuna kadar geçecek zamandan fazla olabiliyor. Bu sistem çarpışma ihtimalini algılayarak frenleme sistemini harekete geçiriyor.
Gelişmiş sürücü dikkat dağınıklığı uyarısı: Özellikle uzun yolculuklar ve sürücünün özel hayatından kaynaklı olaylar sürücülerin dikkatlerini araç kullanmaktan uzaklaştırıp kazaya sebep olabiliyor. Bu sistem ile sürücünün dikkat durumu takip edilerek gerektiğinde uyarı gönderiyor.
Geri manevrada algılama: Geri manevra sırasında aracın arkasında kalan insan veya diğer canlılar ile araç ve gerecin varlığında ikaz veren sistem, halk arasında sensör olarak adlandırılıyor.
Lastik basınç izleme sistemi: Aracın lastik hava basıncını takip ederek şoförü ikaz ediyor.
Olay veri kaydedicisi: Bu sistem uçaklardaki kara kutuya benziyor. Kazanın tüm detaylarını kaydediyor.
Şeritten ayrılma uyarı sistemi: Sürücü bulunduğu şeridi dikkat dağınıklığı veya uyku sebebiyle istemsiz olarak terk edebiliyor. Şeritten ayrılma durumunda sistem ikaz ederek istem dışı bir şerit değişikliği ise sürücünün aracı şeride almasına imkân sağlıyor.
Tüm Araçları Kapsamıyor
Yönetmelik, bu sistemleri tüm araç sınıfları için zorunlu hale getirmiyor. Şahısların özel otomobilleri için şimdilik bu sistemler zaruri hale gelmiyor. Bu güvenlik sistemleri; M, N ve O sınıfı araçlarda zorunlu olacaktır. Bilindiği gibi M sınıfı araçlar; yolcu taşımasında kullanılıyor. N sınıfı araç ise yük taşımasında kullanılan araçları ifade ediyor. Her iki sınıf araçta da asgari dört tekerlek bulunuyor. O sınıfı ise motorlu araçlar tarafından çekilen, römork ve yarı römorkları ifade ediyor.